Wanneer een ontwerp goed is, verzelfstandigt het zien,
neemt afstand van degene die het heeft gemaakt,
het ontwerp krijgt iets van zelfsprekends of het er altijd al was.

Wanneer het ontwerp niet geheel gelukt is blijft het daarentegen van jou,
het blijft in het niet geheel gelukt zijn als het ware onvoltooid
en wil zich maar niet verwijderen van de maker.
(Hij is dan eerder dader dan ontwerper.)

Walter Nikkels, 1999

Een onverbiddelijk wit vlak op je scherm of op je schetsvel heeft strenge, zelfs wiskundige regels. De regels geven de maker een leidraad zonder een keurslijf te worden. De balans tussen kleur, beeld, typografie en hiërarchie moeten de vereiste boodschap bij de beschouwer zo effectief mogelijk overbrengen. Met ‘effectief’ bedoelen we de juiste snaar raken, op zo’n manier dat het een reactie veroorzaakt. Of zoals Anthon Beeke zei: “een goed affiche [lees: ontwerp] moet je in één keer bij de lurven pakken.” Dit kan in allerlei vormen en emoties, afhankelijk van het beoogde doel van de opdrachtgever. De grafisch ontwerper is dan eerder vertaler dan dader.

Nederland heeft een keur aan grafisch ontwerpers die internationaal groot aanzien genieten. Helaas raken hun namen vaak geleidelijk in de vergetelheid. Zonde, vind ik. Ik pleit er daarom voor dat er in de Nederlandse grafisch ontwerpopleidingen aandacht besteed wordt aan dit erfgoed. Ik wil zelf ook graag aandacht schenken aan de wortels van de Nederlandse grafisch ontwerpcultuur, te beginnen met een serie blogs over dit onderwerp.

Passie voor grafische vormgeving

Onze grafisch ontwerpers - Siri Hellenbrand, Patrick Vogt en ik - hebben allemaal wel één of meer Nederlandse voorbeeldfiguren. Ik ben daarnaast ook fan en bewonderaar van het Nederlandse ontwerp an sich. Daaruit is mijn passie voor het vak ontstaan.

Het Nederlandse grafisch ontwerp ontstond begin vorige eeuw. Onder invloed van nationale en internationale gebeurtenissen evolueert het grafische vak constant. De ene keer is het kunstzinnig en brutaal, de andere keer wat meer analytisch. De Nederlandse stijl is gewaagd, creatief, innovatief, en daarbij functioneel. Het daagt uit! Als grafisch ontwerper kijk je naar een groter conceptueel of strategisch geheel, breng je een boodschap met alle relevante culturele informatie en zorg je dat tekst vanuit precisie geplaatst wordt op nauwkeurige stramienen – dat kun je alleen doen vanuit passie.

De grote grafisch ontwerpers van Nederland

Vaak ken je een grafisch werk wel, maar heb je geen idee wie het maakte. Denk aan Ootje Oxenaar, die in de tijd van de gulden minutieus het mooie Nederlandse briefgeld ontwierp, met daarop onder meer kunstenaar Frans Hals, een zonnebloem en een vuurtoren. Alleen daarom al zou je een Nexit moeten willen. ;) En wat dacht je van Paul Mijksenaar, die in 1989 Schiphol bewegwijzerde zodat bezoekers met deze universele beeldtaal de weg naar hun droomvlucht vinden? Het klopt allemaal én… het is alsof het er altijd al was!

In deze reeks blogs zal ik nog meer favorieten van Kamer8cht de revue laten passeren. Icoon Wim Crouwel (ook wel bekend als Mister Gridnik) is mijn persoonlijke favoriet, die in mijn volgende blog aan bod komt. Kamer8cht is vriend en donateur van het Wim Crouwel Instituut. Een mooi initiatief dat gesteund wordt door dit instituut, is eentje die uitgegeven is door [Z]OO Producties: zogenaamde ‘Roots’ zijn kleine portretten van grafisch ontwerpers in cahiervorm gemaakt. Neem een kijkje via deze link: www.dutchgraphicroots.nl

Vind je het leuk om over ons vak te filosoferen of vind je grafische vormgeving interessant voor jouw bedrijf?

Neem hier contact met ons op!